Nowotwory skóry są jednymi z najgroźniejszych i najszybciej rozwijających się nowotworów.
Statystyki WHO podają, że co trzeci zdiagnozowany na świecie nowotwór złośliwy to rak skóry. W Polsce co roku rejestruje się ponad 2500 nowych zachorowań, a co 10 lat liczba ta się podwaja.
12 maja obchodzimy Euromelanoma Day – Europejski Dzień Walki z Czerniakiem, ustanowiony przez European Association of Dermato Oncology.
To dobra okazja, aby przypomnieć sobie najważniejsze zasady profilaktyki i wybrać się do dermatologa, aby skontrolować swoje znamiona.
Czerniak (melanoma malignum) to najbardziej niebezpieczny nowotwór złośliwy skóry. Rozwija się w melanocytach, czyli komórkach wytwarzających barwnik – melaninę. Melanina sprawia, że skóra ciemnieje pod wpływem słońca. Jest to mechanizm obronny przeciw działaniu promieni ultrafioletowych.
Melanocyty występują także na błonach śluzowych i w gałce ocznej, dlatego nowotwór może pojawić się też np. w uchu wewnętrznym, w nosie itp. Czerniak rozrasta się na powierzchni skóry i wrasta w jej głąb. Może przenikać do naczyń krwionośnych, a następnie, w formie przerzutów, atakować węzły chłonne i odległe narządy wewnętrzne.
Usunięcie czerniaka, gdy choroba nie jest jeszcze zaawansowana pozwala na wyleczenie ponad 80% chorych. W stadium zaawansowanym choroby, gdy występują przerzuty, leczenie jest dużo trudniejsze. Dlatego bardzo ważna jest regularna kontrola znamion i całej skóry w gabinecie lekarza dermatologa, która zapewni szybkie i prawidłowe rozpoznanie tego nowotworu.
Jak możemy uchronić się przed czerniakiem?
• unikaj ekspozycji na słońce, najbardziej szkodliwe jest krótkotrwałe wystawianie się na intensywne promienie słoneczne, a szczególnie niebezpieczne są poparzenia skóry
• w czasie opalania pamiętaj o stosowaniu preparatów ochronnych na skórę z filtrem UV, okularach przeciwsłonecznych i odpowiedniej odzieży
• unikaj korzystania z solarium
• pamiętaj o samokontroli skóry, raz na miesiąc obejrzyj swoją skórę pod kątem podejrzanych zmian
• raz w roku zgłoś się na wizytę do dermatologa, który obejrzy i zbada wszystkie podejrzane zmiany.
Bardzo ważnym aspektem profilaktyki czerniak jest samokontrola.
Podczas samobadania należy kierować się zasadą ABCDE.
• „A” (asymmetry) – podejrzana zmiana jest asymetryczna
• „B” (borders) – poszarpane granice zmiany
• „C” (color) – zmiana jest różnobarwna, czarna, szara, czerwona i mleczna
• „D” (diameter) – duża średnica, powyżej 5 mm
• „E” (evolution) – zmiana gwałtownie się powiększa
Wszystkie te zmiany mogą wskazywać na rozwój czerniaka i należy jak najszybciej udać się na wizytę do dermatologa.